De winter is nog maar net begonnen, maar het hooikoortsseizoen komt al op gang en dieren ontwaken vroeg uit hun winterslaap. Het lijkt erop dat warme winterweken steeds gebruikelijker worden. December bracht opnieuw warme dagen, met temperaturen boven de 10 graden. Op eerste kerstdag was het zelfs de op een na warmste ooit gemeten. Dit patroon herhaalt zich al voor het vijfde jaar sinds het begin van de 21e eeuw, waarbij de top 10 van warmste eerste kerstdagen wordt gehaald. De opwarming heeft echter verstrekkende gevolgen voor de natuur. Bloembollen beginnen bijvoorbeeld al vroeg te groeien en dieren, zoals muggen en egels, worden voortijdig uit hun winterslaap gewekt.
Warme wintermaand
In deze maand bedroeg de gemiddelde temperatuur overdag en ’s nachts 6,5 graden, terwijl dat normaal gesproken rond de 4,2 graden ligt. Hoewel dit goed nieuws lijkt te zijn voor de gasrekening, verbruiken insecten die in winterslaap zijn bij hogere temperaturen juist meer energie. Bioloog Arnold van Vliet vertelt aan ANP: “Als ze de winter al overleven, komen ze verzwakt tevoorschijn.” Vorig jaar was bijvoorbeeld een van de slechtste jaren ooit voor vlinders.
Hooikoortsseizoen vroeger gestart
Mensen ondervinden ook de gevolgen van de stijgende temperaturen, met name degenen die last hebben van hooikoorts. De eerste pollen vliegen al door de lucht omdat elzen en hazelaars in bloei staan. “We merken dat mensen steeds vaker al rond de jaarwisseling last krijgen van pollen”, zegt Van Vliet. “Dit jaar is buitengewoon vroeg en abnormaal, en het zal alleen maar erger worden.” De overvloedige regenval is een geluk bij een ongeluk, volgens de bioloog, omdat dit de hoeveelheid pollen heeft verminderd.
Warmer weer door stevige wind
Het warme weer is het gevolg van een sterke wind uit het zuidwesten. Deze wind heeft in korte tijd veel warme lucht aangevoerd, zoals vermeld door het KNMI. “De aangevoerde lucht heeft geen kans om onderweg af te koelen, waardoor de koude lucht aan de grond wordt vermengd met de warmere lucht hoger in de atmosfeer.”
Verandering in klimaatpatroon
Volgens het instituut is deze wind en daarmee het warme weer niet meer zeldzaam. Voor 1950 was de kans op een warme winterweek met temperaturen boven de 10 graden vrijwel nul. Rond 1980 werd dit eens in de 15 jaar, maar nu is het al om de paar jaar het geval. Een warme winterweek is tegenwoordig een gebruikelijk verschijnsel geworden.
Kortom, de opwarming van de aarde heeft duidelijk invloed op ons klimaat, waarbij warme winterweken steeds vaker voorkomen. Dit heeft gevolgen voor zowel de natuur als mensen. Terwijl bloemen vroeger beginnen te bloeien en dieren ontwaken uit hun winterslaap, moeten mensen met hooikoorts zich eerder dan ooit bewust zijn van pollen in de lucht. Het lijkt erop dat we moeten wennen aan een nieuw normaal waarin warme winters en vroege lenteachtige omstandigheden steeds vaker voorkomen.