In februari verwachten we meestal winterweer, met schaatsen, sneeuw, heldere nachten en zonnige dagen. Maar wat is eigenlijk het normale weer in februari en welke extremen kunnen we verwachten? In dit artikel nemen we een kijkje naar het weer in februari in Nederland.
Gemiddelde temperaturen
Als we naar het gemiddelde weer in De Bilt kijken, een centrale plek in Nederland, kunnen we zien dat de gemiddelde temperatuur in februari in ons huidige klimaat (gemiddelde 1994-2023) ongeveer 4,2 graden Celsius bedraagt. Overdag stijgt de temperatuur gemiddeld tot 7,4 graden, maar ’s nachts daalt het kwik tot gemiddeld 0,9 graden. Dit betekent dat nachtvorst vrij veel voorkomt in deze maand, met ongeveer twaalf dagen waarop de temperatuur onder het vriespunt zakt. Op één tot twee dagen kan het zelfs de hele dag vriezen.
Extremen in temperatuur
Temperaturen onder de -5 graden komen gemiddeld zo’n twee keer voor in februari, en strenge vorst met minima onder de -10 graden komt slechts ongeveer 0,5 keer voor. De laatste keer dat De Bilt strenge vorst meemaakte in februari was in 2021, op 12 en 13 februari, toen de temperatuur onder de -10 graden dook. Samen met februari 2012 waren dit de enige februarimaanden deze eeuw waarin het in De Bilt zo koud was.
Regionale verschillen
Het weer kan echter sterk variëren over het land. Bijvoorbeeld, in Eelde en Twenthe vriest het gemiddeld één dag meer dan in De Bilt, en er zijn ongeveer vier nachten met matige vorst en gemiddeld één nacht met strenge vorst. In het zuidwesten van Nederland daarentegen komt lichte vorst slechts ongeveer zes dagen per maand voor, en matige vorst is in Vlissingen gemiddeld slechts 0,7 dagen aanwezig. Strenge vorst is daar bijna niet te vinden, met gemiddeld slechts 0,1 dag.
Elfstedentochten en extreme temperaturen
Februari staat bekend om zijn winterse karakter en heeft in het verleden vaak als een echte wintermaand gediend. Het is de maand waarin de meeste Elfstedentochten plaatsvonden, met negen van de vijftien Elfstedentochten die werden verreden in februari. Niet alleen in 2012 was er strenge vorst; in 1956 daalde de temperatuur in De Bilt zelfs op zeventien nachten tot onder de -10 graden. De laagste februaritemperatuur ooit in De Bilt werd geregistreerd op 16 februari 1956, toen het kwik daalde tot -21,6 graden. De laagste temperatuur ooit in Nederland werd op dezelfde dag gemeten in Uithuizermeeden, met -26,8 graden.
Aan de andere kant van het spectrum werd de hoogste februaritemperatuur in Nederland gemeten in 2019. Op 26 februari 2019 bereikte het kwik 18,9 graden. Het landelijke februarirecord werd zelfs op 27 februari 2019 gevestigd in Arcen, waar de temperatuur maar liefst 20,5 graden bereikte.
Neerslag en zonneschijn
In februari beginnen de dagen langzaam langer te worden. Gemiddeld schijnt de zon gedurende 93 uur over het hele land. In de oostelijke helft van Nederland schijnt de zon gemiddeld 87 uur, terwijl het westen kan genieten van 100 uur zonneschijn. Wat betreft neerslag valt er gemiddeld zo’n 61 millimeter in de kortste maand van het jaar. Er zijn niet veel grote regionale verschillen in neerslag. Op de Waddeneilanden valt gemiddeld ongeveer 55 millimeter, terwijl elders in het land 55 tot 60 millimeter wordt gemeten.
Klimaatverandering in februari
Het klimaat in februari is de afgelopen jaren sterk veranderd. In de jaren tachtig was het gemiddeld nog 2,3 graden Celsius in februari, maar sindsdien is de temperatuur gestegen naar 4,2 graden Celsius. Dit is een stijging van bijna 2 graden in slechts enkele decennia. De maximumtemperatuur ligt tegenwoordig ook 2 graden hoger dan in de jaren tachtig. Het aantal vorstdagen is met bijna 4 dagen afgenomen en het aantal ijsdagen is gehalveerd van vier naar twee.
Meer zonneschijn
Een opvallende verandering is ook het toegenomen aantal zonuren in februari. In vergelijking met de jaren tachtig schijnt de zon tegenwoordig 22 uur meer gedurende deze maand. Gedurende de klimaatperiode 1951-1980, 1961-1990 en 1971-2000 viel er gemiddeld 45-48 millimeter neerslag in februari. Tegenwoordig is dat aantal gestegen naar 61 millimeter in deze sprokkelmaand.
Februari is een maand die varieert van koud winterweer tot lenteachtige temperaturen, afhankelijk van het jaar en de regio in Nederland. Terwijl de temperaturen in februari in het verleden vaak streng waren, zien we tegenwoordig een trend naar hogere temperaturen en meer zonneschijn. Het weer in februari kan dus verrassend zijn, en het is altijd een goede idee om de weersvoorspellingen in de gaten te houden als je plannen hebt om naar buiten te gaan in deze maand.